Nobelova nagrada za književnost Svetlani Aleksievič

Svetlana Aleksievič, bje­lo­ru­ska knji­žev­ni­ca i novi­nar­ka, dobit­ni­ca je ovo­go­diš­nje Nobelove nagra­de za knji­žev­nost. “Trideset ili četr­de­set pos­ljed­njih godi­na posve­ti­la je ‘kar­to­gra­fi­ra­nju’ sovjet­skog i pos­t­so­vjet­skog čovje­ka. No zapra­vo to nije povi­jest zbi­va­nja. To je povi­jest emo­ci­ja”, objas­ni­la je taj­ni­ca Švedske aka­de­mi­je Sara Danius.

Svojim je pisa­njem pokri­la neke od naj­važ­ni­jih doga­đa­ja u Bjelorusiji u doba Sovjetskog Saveza i nakon nje­go­va ras­pa­da, uklju­ču­ju­ći nuk­le­ar­nu katas­tro­fu u Černobilu, sovjet­sko-afga­nis­tan­ski rat i ras­pad SSSR‑a. Dvije nje­zi­ne naj­poz­na­ti­je knji­ge su Černobilska moli­tva, koja dono­si iska­ze svje­do­ka, te Rabljeno doba – kraj crve­nog čovje­ka, koja je pre­ve­de­na na hrvat­ski jezik i može­te je posu­di­ti u knjiž­ni­ci, o pos­t­so­vjet­skoj tran­zi­cij­skoj stvar­nos­ti, pri­je­la­zu iz jed­nog druš­tve­nog sus­ta­va u dru­gi. Proslavili su je Dečki iz cin­ča­nih san­du­ka, memo­ri­jal­no dje­lo o ratu u Afganistanu objav­lje­no 1990. godine.

Nakon što je diplo­mi­ra­la novi­nar­stvo na Sveučilištu u Minsku poče­la je ton­ski bilje­ži­ti iska­ze žena koje su se bori­le u Drugom svjet­skom ratu iz kojih je nas­tao nje­zin prvi roman Rat nema žen­sko lice, pisan ruskim jezi­kom, kao što su i slje­de­ći. Otad je Svetlana Aleksievič na isti način pisa­la svo­je doku­men­tar­ne roma­ne: inter­v­ju­ira­ju­ći lju­de koji su pro­ži­vje­li dubo­ko potres­na iskus­tva. Iako su u Bjelorusiji nje­zi­ni rado­vi, od dola­ska Lukašenka na vlast, u pot­pu­nos­ti zabra­nje­ni, dobit­ni­ca je mno­gih među­na­rod­nih priz­na­nja i nagrada.

Izvor

• Nobelova nagrada za književnost
• Svetlana Aleksievič