Javno predavanje Milana Radoševića “Suđenje generaciji: vodnjanski antifašisti na Specijalnom sudu 1939.” u Vodnjanu

Predavanje dr. sc. Milana Radoševića  “Suđenje gene­ra­ci­ji: vod­njan­ski anti­fa­šis­ti na Specijalnom sudu 1939.” bit će odr­ža­no u petak, 29. stu­de­no­ga s počet­kom u 18 sati, u Sali za vjen­ča­nja u Vodnjanu. Predavanje se odr­ža­va u okvi­ru pro­gra­ma “Upoznajmo Vodnjan – Conosciamo Dignano”, s ciljem pred­stav­lja­nja i popu­la­ri­za­ci­je rezul­ta­ta znans­tve­nih i struč­nih istra­ži­va­nja iz arhe­olo­gi­je, povi­jes­ti, povi­jes­ti umjet­nos­ti, etno­lo­gi­je, lin­gvis­ti­ke, biolo­gi­je te dru­gih znans­tve­nih i umjet­nič­kih polja s podru­čja Grada Vodnjana. Organizatori su Grad Vodnjan, Istarsko povi­jes­no druš­tvo i Knjižnica Vodnjan.

„Grad Vodnjan od samih se poče­ta­ka pozi­ci­oni­rao kao jed­no od sre­di­šta anti­fa­šis­tič­kog otpo­ra u Istri: tra­gič­ni sukob iz 1920. godi­ne, poz­nat kao “Vodnjanska bit­ka”, ozna­čio je prve žrtve u sra­zu rad­niš­tva s kara­bi­nje­ri­ma i fašis­ti­ma. Unatoč svoj suro­vos­ti fašis­tič­kog reži­ma tije­kom nared­na dva deset­lje­ća, Vodnjanci, poput mno­gih dru­gih Istrana, nisu odus­ta­ja­li od otpo­ra i bor­be za slo­bo­du. Kako bi suz­bi­la ras­tu­ći anti­fa­šis­tič­ki pokret, fašis­tič­ka vlast pod vod­stvom Benita Mussolinija osno­va­la je 1926. godi­ne Specijalni sud za zašti­tu drža­ve (Tribunale Speciale per la Difesa del­lo Stato). Do 1943. godi­ne pred ovim sudom osu­đe­no je 182 sta­nov­ni­ka s podru­čja današ­nje Istarske župa­ni­je i riječ­kog podru­čja. Zajedno su osu­đe­ni na ukup­no 1517 godi­na zatvo­ra, a peto­ri­ca su pogub­lje­na. Godine 1939., među optu­že­ni­ci­ma su se, uz istak­nu­te pul­ske komu­nis­te poput Franje Nefata (budu­ćeg gra­do­na­čel­ni­ka Pule), Bruna Kosa, Antuna Kapuralina i dr., naš­la i dva­na­es­to­ri­ca Vodnjanaca. Osuđeni su na više­go­diš­nje kaz­ne zbog “sudje­lo­va­nja u komu­nis­tič­koj orga­ni­za­ci­ji i pro­pa­gan­di”, odnos­no umno­ža­va­nja i dis­tri­bu­ci­je ile­gal­nih leta­ka koji­ma su se pro­ti­vi­li tali­jan­skoj podr­š­ci naci­ona­lis­tič­ko-fašis­tič­kim sna­ga­ma gene­ra­la Francisca Franca u Španjolskom gra­đan­skom ratu. Nakon ods­lu­že­nja kaz­ni i povrat­ku u Istru pri­dru­ži­li su se NOB‑u do konač­nog oslo­bo­đe­nja“, piše u opi­su predavanja.

Dr. sc. Milan Radošević (Pula, 1983.), viši znans­tve­ni surad­nik Zavoda za povi­jes­ne i druš­tve­ne zna­nos­ti HAZU u Rijeci, Područne jedi­ni­ce u Puli. U okvi­ru znans­tve­no­ga i struč­nog dje­lo­va­nja pro­uča­va povi­jest Istre i Kvarnerskog pri­mor­ja u XX. sto­lje­ću, poseb­no poli­tič­ku povi­jest s nagla­skom na anti­fa­ši­zam te soci­jal­nu povi­jest s nagla­skom na jav­noz­drav­s­tve­ne pro­ce­se. Već dva­de­se­tak godi­na aktiv­no pra­ti i pro­mi­če kori­šte­nje digi­tal­nih ala­ta u his­to­ri­ogra­fi­ji, kako u istra­ži­vač­kom tako i u popu­la­ri­za­cij­skom aspek­tu. Sudjelovao u više bila­te­ral­nih znans­tve­no­is­tra­ži­vač­kih pro­je­ka­ta te bio suvo­di­te­ljem pro­jek­ta „Stoljeće europ­skog anti­fa­šiz­ma. Istra izme­đu lokal­nog i glo­bal­nog“ te “Digitalizacija his­to­ri­ograf­ske lite­ra­tu­re”.. Objavio je tri autor­ske i tri ured­nič­ke knji­ge te sto­ti­njak struč­nih i znans­tve­nih rado­va, osvr­ta, pri­op­će­nja, pri­ka­za, kata­lo­ga izlož­bi. Autor je kon­cep­ta i pos­ta­va Memorijalne kuće Joakima Rakovca. Vanjski je surad­nik na dok­tor­skim stu­di­ji­ma na Sveučilištu u Kopru (Univerza na Primorskem), Sveučilištu u Zagrebu i Sveučilištu u Dubrovniku pri komen­to­ri­ra­nju te ocje­nji­va­nju dok­tor­skih rado­va kan­di­da­ta. Suosnivač je i pred­stav­nik Istarskog povi­jes­nog društva.

• Istarsko povijesno društvo
• Milan Radošević
• Upoznajmo Vodnjan