Blue Notes: Gershwin i Ravel u izvedbi Simfonijskog orkestra HRT‑a

B. V.

25.06.2024.

Malo rim­sko kaza­li­šte u Puli će u sri­je­du, 26. lip­nja, biti doma­ćin jed­nom od naj­sta­ri­jih europ­skih radij­skih orkes­ta­ra, Simfonijskom orkes­tru HRT‑a. Nakon zatva­ra­nja sezo­ne u Zagrebu, orkes­tar će na šar­mant­noj pozor­ni­ci Pulskog kul­tur­nog lje­ta izves­ti dio pro­gra­ma kojim su zaklju­či­li ovo­go­diš­nji Majstorski cik­lus. Koncert će pre­dvo­di­ti mla­di i per­s­pek­tiv­ni diri­gent Ivan Šćepanović, uz pros­lav­lje­nu hrvat­sku pija­nis­ti­cu Martinu Filjak.

Martina Filjak pul­skoj će se publi­ci pred­sta­vi­ti u tri­ma izvan­red­nim sklad­ba­ma. Prva je Gershwinova “Rapsodija u pla­vom”, sklad­ba koja je defi­ni­ra­la ame­rič­ko zlat­no doba jazza. Druga je gla­so­vi­ti “Koncert za kla­vir i orkes­tar u G‑duru” Mauricea Ravela. Taj kon­cert, pod utje­ca­jem jazza i baskij­ske narod­ne glaz­be, ima tri stav­ka, a Ravel (1875. – 1937.) je svo­je­dob­no izja­vio kako mu je namje­ra bila zaba­vi­ti slu­ša­te­lje u sti­lu Mozarta ili Saint-Saënsa. Zahvaljujući uspje­hu Rapsodije u pla­vom, George Gershwin (1898. – 1937.)  nas­ta­vio je pak spa­ja­ti jazz s for­ma­ma kla­sič­ne glaz­be. Tijekom svog borav­ka u Parizu 1926. godi­ne, gdje je stu­di­rao upra­vo kod Ravela, fran­cu­ski skla­da­telj navod­no mu je rekao kako ga “ne može pouči­ti niče­mu novo­me jer zašto bi bio dru­go­raz­red­ni Ravel, kada može biti prvo­raz­red­ni Gershwin”. Nadahnut vre­me­nom pro­ve­de­nim u Parizu, kao i Ravelovom kon­cert­nom tur­ne­jom po SAD‑u, Gershwin je do 1928. godi­ne skla­dao sim­fo­nij­sku pje­smu “Amerikanac u Parizu”, opi­sav­ši je kao „doj­mo­ve ame­rič­kog posje­ti­te­lja u Parizu dok šeta gra­dom, oslu­šku­je raz­li­či­te ulič­ne zvu­ko­ve i upi­ja fran­cu­sku atmo­sfe­ru“. Za potre­be pra­izved­be u Carnegie Hallu, u New York je iz Pariza donio čak četi­ri taxi tru­be koje su se uklo­pi­le u sim­fo­nij­ski sas­tav Njujorške filharmonije.

Simfonijski orkes­tar Hrvatske radi­ote­le­vi­zi­je jedan je od naj­sta­ri­jih europ­skih radij­skih orkes­tar. Nastao je iz orkes­tra osno­va­nog 1929. godi­ne pri tadaš­njem Radiju Zagreb. Današnji naziv nosi od 1991. godi­ne. U počet­ku vezan isklju­či­vo za pro­gram, od 1942. nas­tu­pa i jav­no, no izrav­ni pri­je­no­si kon­ce­ra­ta i sni­ma­nja osta­ju sas­tav­ni dio nje­go­va djelovanja.

Simfonijski orkes­tar HRT‑a pro­fi­li­rao se u jed­no od ključ­nih izvo­đač­kih tije­la u Hrvatskoj. I tije­kom Domovinskog rata, počet­kom 90-ih godi­na 20. sto­lje­ća, sim­fo­ni­ča­ri su odr­ža­li deset­ke kon­ce­ra­ta na boji­šti­ma, od Osijeka, Pakraca, Lipika, Đakova, Gospića, Vinkovaca i Bošnjaka do Šibenika, Zadra, Karlovca, pa čak i Sarajeva. U lip­nju 2023. godi­ne, Simfonijski orkes­tar HRT‑a nas­tu­pio je u Centru za lije­pe umjet­nos­ti Bozar u Bruxellesu u povo­du obi­lje­ža­va­nja 10. obljet­ni­ce člans­tva Republike Hrvatske u Europskoj uni­ji i Dana državnosti.

Početak kon­cer­ta je pre­dvi­đen za 21.30 sati a ulaz­ni­ce su dos­tup­ne u sus­ta­vu entrio.hr kao i na pro­daj­nom mjes­tu Pulskog kul­tur­nog lje­ta na Giardinima u Puli.